Giấc ngủ không chỉ tái tạo năng lượng mà còn mang đến những giấc mơ đẹp, thậm chí là trải nghiệm sống động khiến con người hạnh phúc. Liệu những giấc mơ có ý nghĩa gì không?
- Các tác dụng phụ của việc sử dụng thuốc tránh thai là gì?
- Tiêm vắc-xin cúm, có hiệu quả kéo dài trong thời gian bao lâu?
- Tự truyền dịch tại nhà có thể gây rủi ro nguy hiểm
1. Như thế nào là giấc mơ sống động?
Giấc mơ sống động là trạng thái tâm lý trong giấc ngủ khi não bộ vẫn hoạt động thông qua giấc mơ. Ngược lại với quan điểm thông thường về giấc ngủ như là thời gian nghỉ ngơi và hồi phục cơ thể, giấc mơ mang đến trải nghiệm đa dạng từ thoải mái đến đáng sợ và kỳ ảo.
Mặc dù chưa có câu trả lời chính xác về nguồn gốc của giấc mơ, nhiều người tin rằng chúng liên quan đến ký ức và trí nhớ. Giấc mơ giúp não bộ loại bỏ thông tin không cần thiết và lưu trữ những thông tin quan trọng, góp phần vào cảm giác thoải mái sau giấc ngủ.
Hầu hết mọi người thường không thể ghi nhớ đầy đủ nội dung giấc mơ khi thức dậy. Tuy nhiên, có những trường hợp giấc mơ sống động, khiến người mơ có thể ghi nhớ rõ ràng. Những giấc mơ này được gọi là “giấc mơ sống động” và có thể mang đến trải nghiệm tích cực hoặc tiêu cực, chân thực hoặc kỳ ảo. Nhà khoa học cho rằng phần lớn giấc mơ sống động xuất hiện trong giai đoạn giấc ngủ REM, có chu kỳ kéo dài khoảng 90 phút mỗi đêm.
2. Nguyên nhân khiến giấc mơ trở nên sống động
Theo chia sẻ giảng viên tại Cao đẳng Y Dược TPHCM – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur các giấc mơ thường trở nên sống động và khó quên có thể được giải thích qua một số nguyên nhân sau:
Stress và lo âu: Cuộc sống khó khăn, những sự kiện lớn như kết hôn, mua nhà hoặc những trải nghiệm tiêu cực như mất mát, lạm dụng tình dục, tai nạn giao thông có thể gây ra giấc mơ sống động, đặc biệt là trong tình trạng lo âu.
Rối loạn giấc ngủ: Vấn đề về giấc ngủ và thiếu ngủ có thể tăng khả năng trải nghiệm giấc mơ sống động. Thay đổi thời gian ngủ, như khi đi du lịch và chịu ảnh hưởng của múi giờ khác cũng có thể gây ra giấc ngủ không ổn định và tăng khả năng mơ sống động.
Tác động của thuốc: Một số loại thuốc như thuốc trầm cảm, chẹn beta, hạ áp, chữa bệnh Parkinson được cho là có thể gây ra giấc mơ sống động.
Lạm dụng chất kích thích: Nghiện rượu, ma tuý thường là nguyên nhân gây mất cân bằng trong giấc mơ, thường xuyên gắn liền với những cơn ác mộng.
Rối loạn cảm xúc: Trạng thái trầm cảm hoặc tâm thần phân liệt có thể dẫn đến giấc mơ sống động.
Mang thai: Sự biến động lớn về hormone, chu kỳ ngủ và cảm xúc trong thai kỳ thường làm cho phụ nữ mang thai trải nghiệm giấc mơ sống động, đặc biệt là trong giai đoạn đầu của thai kỳ.
3. Tác hại của Giấc mơ sống động
Thường thì, Giấc mơ sống động không tạo ra ảnh hưởng lớn đến con người, chỉ đơn giản được ghi nhớ như một phần ký ức trong giấc mơ. Tuy nhiên, khi các giấc mơ sống động tiêu cực trở nên thường xuyên và kéo dài hàng tuần, hàng tháng, chúng có thể gây ra những tác động không mong muốn đối với cảm xúc và chất lượng giấc ngủ. Giảng viên tại Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết thêm về các hậu quả có thể bao gồm:
Giảm năng suất hoạt động: Các giấc mơ sống động tiêu cực có thể làm mất tập trung và làm quên mọi thứ trong các hoạt động hàng ngày như công việc hoặc học tập. Chúng có thể nguy hiểm khi ảnh hưởng đến các hoạt động cơ bản như lái xe, gây ra sự xao lạc không thường.
Rối loạn cảm xúc: Các giấc mơ sống động có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tình trạng tâm lý, dẫn đến rối loạn lo âu hoặc trầm cảm.
Mất ngủ: Các giấc mơ sống động lặp lại hàng ngày có thể làm cho người mơ tránh giấc ngủ, dẫn đến vấn đề mất ngủ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
Suy nghĩ tự sát: Đây là mức độ nghiêm trọng nhất, khi giấc mơ sống động có thể khiến người mơ nảy sinh ý nghĩ tự sát trong những tình huống khó khăn, khiến họ hoài nghi về thế giới thực và không thể thoát khỏi ý nghĩ tự sát trong đời sống hàng ngày.
4. Cách giải quyết Giấc mơ sống động
Thực tế, không phải lúc nào chúng ta cũng có thể xác định nguồn gốc gây ra các giấc mơ sống động kéo dài, và trong nhiều trường hợp, tình trạng này có thể tự giải quyết mà không cần can thiệp từ con người. Tuy nhiên, nếu các giấc mơ sống động tiêu cực và kéo dài ảnh hưởng đến tâm lý và sức khỏe tinh thần, bạn có thể tham khảo các phương pháp sau:
Can thiệp tâm lý: Nếu nguyên nhân của giấc mơ sống động là vấn đề tâm lý, tinh thần, việc tìm kiếm sự giúp đỡ từ bác sĩ, trị liệu tâm lý hoặc sử dụng thuốc có thể là giải pháp tốt nhất.
Lối sống khỏe mạnh: Dinh dưỡng cân đối, duy trì cân nặng và sức khỏe, giữ cho cơ thể được đủ nước và có đủ giấc ngủ có thể cải thiện đáng kể sức khỏe tinh thần, giảm nguy cơ trải nghiệm giấc mơ sống động.
Đối phó với căng thẳng và lo âu: Hít thở sâu, thư giãn, trị liệu nghệ thuật, tập thể dục hoặc sử dụng thuốc theo sự hướng dẫn của bác sĩ có thể giúp giảm căng thẳng, lo âu và ngăn chặn các giấc mơ tiêu cực.
Trị liệu tâm lý bằng khơi gợi hình ảnh: Phương pháp này tập trung vào việc thay đổi hình ảnh và ý thức liên quan đến giấc mơ, giúp loại bỏ các tác động tiêu cực và giảm sự đe dọa.
Sử dụng thuốc: Dược sĩ Cao đẳng Dược chi biết dùng thuốc ngủ hoặc chống lo âu có thể được sử dụng dưới sự giám sát của bác sĩ chuyên nghiệp để giảm bớt tác động tiêu cực của giấc mơ sống động.